ขนมไทยมีประวัติความเป็นมายาวนานเท่าที่มีการบันทึกก็เริ่มตั้งแต่สมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชซึ่งมีการติดต่อค้าขายกับต่างประเทศโดยเฉพาะประเทศจีนและอินเดีย เมื่อมีการเจริญสัมพันธ์ไมตรีกับต่างชาติทั้งทางตะวันตกและตะวันออก ประเทศไทยก็ได้รับวัฒนธรรมทางอาหารการกินมาจากต่างชาติด้วย
ขนมไทยโบราณแต่เดิมที่มีมาถึงปัจจุบันหลายอย่างไม่ใช่ของไทยแท้แต่ได้รับวัฒนธรรมจาก “มารี กีมาร์ เดอ ปีนา (MarieGuimar de Pihna)” หรือ “ท้าวทองกีบม้า”เป็นลูกครึ่ง โปรตุเกส-ญี่ปุ่น และ “ประเทศบังกลาเทศ” เบงกอลที่ได้เข้ามารับราชการเป็น “หัวหน้าห้องต้นเครื่อง” และได้ทำการสอนวิธีการขนมดัดแปลงหลายประเภท ท้าวทองกีบม้าได้รับฉายาว่า “ราชินีขนมไทย”โดยตำหรับขนมหวานได้รับการเผยแพร่จากท่านท้าวนั้นประกอบด้วย กะหรี่ปั๊บ ขนมหม้อแกง ทองม้วน ทองหยอด ทองหยิบ ฝอยทอง สังขยา และขนมผิง ซึ่งขนมเหล่านี้ในปัจจุบันได้รับความนิยมจากต่างชาติเพิ่มมากขึ้น
ขนมไทยกับความต้องการจากนานาชาติ
ขนมไทยเป็นที่ชื่นชอบจากนานาชาติโดยประเทศไทยได้มีการส่งออกขนมไทยไปยังประเทศต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นประเทศสิงคโปร์มาเลเซียหรือเวียดนาม ซึ่งเป็นประเทศเพื่อนบ้านที่มีการทานขนมจากแป้งเหมือนประเทศไทย โดยประเทศเหล่านี้จะชอบทานขนมจำพวกขนมเหนียว ถั่วแปบ ฝอยทองกรอบส่วนประเทศทางยุโรป เช่น อิตาลี ซึ่งชอบทานของหวานอย่างเช่นไอศกรีมหรือช็อกโกแลตก็ปรากฏว่าขนมอย่างวุ้นกะทิ
ขนมผิง ลูกชุบ หรือขนมอย่างอาลัวที่ได้ดัดแปลงโดยใช้ช็อกโกแลต คัสตาร์ดและนมเป็นส่วนผสมเป็นที่นิยมมาก
วิเคราะห์ swot ของขนมไทย
จุดแข็ง - เป็นสินค้าที่เป็นเอกลักษณ์
- มีความหลากหลายของชนิดขนม
- วัตถุดิบได้มาตรฐานและมีคุณภาพ
- มีการปรับเปลี่ยนรูปแบบให้น่าสนใจ
จุดอ่อน - ตราสินค้ายังไม่ค่อยเป็นที่รู้จัก
- ขนมไทยอาจจะมีการเน่าเสียได้ง่ายจึงต้องมีการปรับปรุงเพื่อยืดอายุการเก็บรักษาให้นานขึ้น
- บรรจุภัณฑ์ต้องปรับเปลี่ยนรูปลักษณ์ให้ดูน่าสนใจ
- การจัดการส่งเสริมการขายเช่นการโฆษณาเป็นไปได้ยาก
โอกาส - มีการพัฒนาและปรับปรุงรสชาติและวัตถุดิบให้เข้ากับคนต่างชาติมากขึ้น
- การขยายตลาดในการส่งออกสินค้า
- รัฐบาลให้การสนับสนุนในการทำธุรกิจการส่งออก SME
- เนื่องจากคู่แข่งขันในการทำธุรกิจยังมีไม่ค่อยมากนักจึงมีโอกาส
อุปสรรค - ต้องใช้ทุนในการลงทุนสูง
- ต้นทุนวัตถุดิบที่ใช้ในการผลิตมีราคาไม่แน่นอน
- เนื่องจากขนมไทยมีการประณีต การขนส่งจึงต้องควรระมัดระวัง
- บางประเทศมีการเข้มงวดในเรื่องวัตถุดิบ